Waarom moet de accu uit de fiets in de fietsenstalling? lees onderstaande conclusie na onderzoek
​
Sprinklers in stalling oplossing tegen inferno door brandende e-bikes
Rondvliegende onderdelen en temperaturen die op kunnen lopen tot 1200 graden Celsius. Eén brandende accu van een e-bike kan tien minuten later een fietsenstalling in vuur en vlam zetten. Uit brandtesten blijkt dat moderne fietsenstallingen met de opmars van e-bikes, fatbikes en elektrische scooters niet veilig genoeg zijn.
DAVID BREMMER
Dat is de conclusie van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) na onderzoek in opdracht van spoorbeheerder ProRail. De vraag was simpel: zijn de tientallen stallingen bij stations nog voldoende veilig nu ruim de helft van alle nieuw verkochte fietsen elektrisch is?
Op dit moment is naar schatting 2 tot 20 procent van de gestalde fietsen elektrisch, maar dat aandeel groeit snel. Om de gevolgen voor de brandveiligheid te testen, bouwden onderzoekers een betonnen stalling na en staken ze diverse aantallen e-bikes en fatbikes aan. De resultaten van de in totaal 21 brandexperimenten zijn duidelijk.
In een proef met een dubbellaags rek vol fietsen - veertien e-bikes, veertien gewone fietsen - gebeurde er na het aansteken van één e-bike aanvankelijk weinig. Maar na acht minuten greep het vuur snel om zich heen. Binnen tien minuten stond een hele rij in brand; twee minuten later waren alle 28 fietsen verloren.
Projectielen
De hitte was zo hevig dat de gasveren in de bovenste rekken bezweken. Deze veren, bedoeld om fietsen makkelijk hoog te stallen, schoten als projectielen door de stalling. Ook exploderende batterijcellen vlogen rond, waardoor de brand kon overspringen naar rijen fietsen verderop.
De temperaturen en de rookontwikkeling waren enorm. Bij een test met fatbikes werd ruim 1200 graden Celsius gemeten.
"Een brand in een fietsenstalling anno 2025 is niet meer dezelfde als tien jaar terug", concludeert Nils Rosmuller, lector Energie- en transportveiligheid bij het NIPV. "Stallingen zijn ontworpen voor gewone stadsfietsen. Moderne e-bikes hebben veel meer 'brandvermogen' door de krachtige accu en de grotere hoeveelheid kunststof en rubber. Branden worden daardoor intenser en breiden sneller uit."
Lage plafonds kunnen de hitte extra opstuwen, waardoor een brand zich sneller ontwikkelt. Ook het brandrisico zelf is hoger bij de e-bikes, omdat lithium-ion-accu's incidenteel vlam kunnen vatten. Daarnaast zijn stallingen in formaat gegroeid, stelt het NIPV. Bij Utrecht Centraal passen er 12.500 fietsen in, onder Amsterdam Centraal 7000.
Er is echter een duidelijke redder in nood: de sprinklerinstallatie. Toen proeven werden herhaald mét blussysteem, bleef de schade beperkt tot enkele fietsen en daalde de temperatuur snel tot onder de 100 graden. "Sprinklers houden de brand klein en beperken uitbreiding van het vuur", aldus Rosmuller.
Nu bezitten drie van ProRails tientallen fietsstallingen zo'n blusinstallatie. Het inbouwen is kostbaar en technisch niet altijd haalbaar.
Het NIPV noemt snelle branddetectie cruciaal, daarnaast is het verstandig om e-bikes buiten stallingen op te laden.
Het NIPV beklemtoont dat het onderzoek waarde heeft voor alle parkeergarages, wooncomplexen en inpandige voorzieningen.
Voor ProRail zijn de uitkomsten aanleiding om het beleid te herzien. "Met dit onderzoek hebben we het voortouw genomen om meer kennis en inzicht te krijgen over mogelijke brandrisico's in fietsstallingen", zegt Karen te Boome, directeur Stations. Ze beklemtoont dat ProRails stallingen aan alle wet- en regelgeving rondom (brand-)veiligheid voldoen. Ook hebben zich nog geen ernstige incidenten voorgedaan.
Komende maanden werkt de spoorbeheerder scenario's uit, zoals betere detectie, compartimentering en aanvullende blusvoorzieningen.
Dat gebeurt samen met het NIPV, brandweer, veiligheidsregio's, gemeenten en de NS.